‘Denk niet alleen in risico’s, ook in kansen’

Het tweede Governance Update webinar staat gepland op maandag 27 november. Onderwerp: Artificial Intelligence. AANMELDEN WEBINAR 27 NOVEMBER

Host, zelf commissaris en AI deskundige Saskia Vlaar pleit voor awareness rond dit onderwerp. Zeker ook bij commissarissen. ‘In de boardroom zijn we net aan het wakker worden op dit thema.’ AI is volgens Vlaar vergelijkbaar met komst van elektriciteit en internet. Waak er als commissaris wel voor dat je aan de vooravond van de vergadering niet nog even snel stukken door Chat GPT laat beoordelen. ‘Klinkt goed, maar dat is een grote valkuil.’

Hoe disruptief is Artificial Intelligence?

‘Ik werkte als econometrist bij KPN en ik weet nog dat ik de eerste GSM in mijn handen kreeg en ermee naar buiten liep. Ik wist direct: dit verandert de wereld. Maar precies hoe verreikend die impact zou zijn, kon ik niet overzien. Ik werk al mijn hele leven in innovatie maar dit is pas de tweede keer dat ik dat weer zo voel: een verandering waarvan we de impact nog niet overzien en die de kracht heeft onze wereld ingrijpend te veranderen. Vergelijkbaar met de komst van elektriciteit en internet.’

Wat gaan we in het Governance Update webinar van u horen?

‘Ik zal in een spoedcollege uitleggen wat AI is. We gebruiken het woord veel, maar wat het wel en niet is...?  En mijn boodschap in het webinar aan toezichthouders zal zijn: ga het goede gesprek over dit onderwerp aan met je bestuur. Bij AI wordt nu door toezicht toch nog vaak gedacht in risico’s. Commissarissen zijn getraind in het afdekken van risico’s. Maar bij AI moet je ook denken in kansen. Als ik bij een radioloog of dokter kom, ga ik niet meer akkoord met alleen een diagnose van de arts. Ik weet dat AI in veel gevallen meer ziet dat de dokter/radioloog. Dus wil ik dat ze allebei (arts en AI) worden ingezet. Samen zien ze meer. Maar dat betekent niet dat een A.I mij de diagnose mag vertellen of een behandelplan met me moet opstellen. Dan wil ik een mens, de dokter, spreken. Maar AI kan in positieve zin veel voor organisaties gaan betekenen. We kunnen leren van technologie. Pas is er een Harvard-studie gepubliceerd onder consultants. De ene groep gebruikte AI de andere niet. De gebruikers van AI waren sneller en de kwaliteit van hun werk was beter.’

Geef eens een rapportcijfer. Hoe leeft AI bij toezichthouders?

‘Als je vraagt of het onderwerp bij mensen leeft, dan geef ik misschien wel een 8 of 9. Het wordt meer besproken in de media en staat op de agenda. Maar het echt goede gesprek erover voeren in de boardroom is nog lastig. Als ik eerlijk ben, geef ik dan niet veel meer dan een 2 als cijfer. We zijn echt net pas aan het wakker worden in de boardoom. Onze kennis over AI is nog beperkt. De kunst is om de juiste vragen te stellen.’

Moeten we speciale AI commissarissen in toezichtsorganen gaan opnemen?

‘Dat gaat me wat ver. Ik denk dat dat alleen moet als AI je core business is als organisatie. Het is wel een bonus als je iemand hebt die het snapt. Maar een commissaris hoeft geen techneut te worden. Hij/zij moet wel de juiste vragen kunnen stellen.’

En daar gaat u tips over geven in het webinar. Hoe kan ik me als commissaris voorbereiden op een goed gesprek over AI in de boardroom?

‘Door nieuwsgierig te zijn. Probeer zelf eens A.I tools uit, experimenteer. Wie liever eerst een boek pakt, raad ik Slim, Slimmer, Slimst van Bennie Mols aan. Een snel leesbaar boek om mee te beginnen. Er zijn ook toegankelijke opleidingen in AI Denk aan de (online) Nationale AI cursus. Probeer eerst eens gevoel te krijgen bij het onderwerp. Het onderwerp is zo breed dat je het ook niet allemaal direct kunt bevatten. We staan pas aan het begin. Maar we moeten er wel mee aan de slag.’

Is het een plan dat een commissaris aan de vooravond van een vergadering eerst eens wat stukken door Chat GPT laat analyseren? Scheelt veel leeswerk en geeft inzicht.

‘Pas op. Dat is een gevaarlijke valkuil. Als je stukken zo in Chat GPT zou zetten, komen die gegevens ook op de (Amerikaanse) servers terecht. Je kunt onbedoeld bedrijfsgeheimen prijsgeven. Maar wat natuurlijk prima is, is om Chat GPT eens een paar simpele vragen te stellen over een onderwerp. Het kan je op hele mooie inzichten brengen. Ook hier: bedreigingen, maar vooral ook kansen. Ik zit veel meer op de kansenkant.’

U bent ook bestuurslid bij AiNed. Een stichting die een serieuze investering uit het Groeifonds heeft gekregen om de concurrentiepositie van Nederland op het gebied van verantwoorde toepassing van AI te verstevigen. Welke positie neemt Nederland eigenlijk in op het gebied van Artificial Intelligence?

‘We hebben veel in huis om Europees bij de top te horen, maar daarvoor moet er wel iets gebeuren. Maar de ambitie is er. Recent is aangekondigd dat Nederland ook het eerste land wil zijn dat regels wil opstellen voor AI toezicht. Op dit moment is de Europese AI Act in de maak. Die heeft tot doel de toepassing van AI in de EU te reguleren en te stimuleren. Het belangrijkste doel is het waarborgen van ethische en verantwoorde AI ontwikkeling en -gebruik. Voor de commissaris is belangrijk: wat zijn mijn tools om AI te agenderen als gespreksonderwerp? We zijn nu nog wat handelingsverlegen. Hebben nog geen framework of (toezicht)tools. Collectief kunnen we nog niet zo goed doorgronden wat AI allemaal gaat betekenen. Maar we  moeten, ook als toezichthouders, dit gesprek wel aan. Er gaat in de komende periode nog een hoop veranderen.’

Kan Chat GPT niet de nieuwe Governance Code schrijven?

‘Dat lijkt me geen goed plan. Dat is geen plek die je aan AI moet gunnen. Wel kun je A.I en tools als Chat GPT heel goed gebruiken als co-pilot. Dit soort besluiten moet je bij mensen laten.’
 

AANMELDEN WEBINAR 27 NOVEMBER

==

Saskia Vlaar (1970) is bestuurslid bij AiNed en bekleedt daarnaast meerdere toezichthoudende posities. Zij is econometrist en vervulde in haar carrière leidinggevende en bestuurlijke rollen met een grote innovatieve component in zowel de private als (semi)-publieke sector. Zij gaf leiding in R&D bij KPN ten tijde van de introductie van het mobiele netwerk en was bij TNO onderzoeksdirecteur voor Defensie Technologie en IT innovatie. Bij TNO vervulde zij eerder in haar loopbaan onder andere de rol van Secretaris Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Bij Shell was zij General Manager Digital Innovation & Incubating CoEs. Zij werkte hier wereldwijd in nauwe samenwerking met tech-giganten en start-ups aan implementatie van technologieën als AI, Data Analytics, High Performance Computing, IoT, Robotics, Machine Vision en Blockchain. Naast bestuurder bij AiNed is zij op dit moment onder andere lid van de Raad van Toezicht van de Noordwest Ziekenhuisgroep (tevens voorzitter van de Digitale Transformatie Commissie), lid van de Raad van Commissarissen van Emixa, vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen van SURF (tevens vz Remuneratie, Beoordelings- en Innovatie Commissie) en lid van de Raad van Commissarissen bij PwC.