Commissaris moet toezicht houden op fiscale transparantie

Bedrijven worden zich steeds bewuster dat hun belastingbeleid een belangrijke indicator is van de maatschappelijke impact van hun bedrijf, blijkt uit de Tax Transparency Benchmark 2023. Fiscale transparantie kan worden gezien als een kans om vertrouwen op te bouwen bij de stakeholders. Ook voor commissarissen en toezichthouders ligt hier een cruciale rol. PwC schetst de aandachtspunten.

Bedrijven hebben opnieuw stappen gezet om hun belastingrapportage verder te verbeteren, zo blijkt uit de Tax Transparency Benchmark 2023, een vergelijkend onderzoek naar de fiscale transparantie van Nederlandse en Europese beursgenoteerde ondernemingen. Zo hebben bedrijven serieuze vooruitgang geboekt in de rapportage over het verband tussen duurzaamheid (ESG) en belastingen door in te gaan op de impact van belastingen op duurzaamheid en door te rapporteren over de rol van belastingen binnen het waardecreatiemodel.

In de Tax Transparency Benchmark van dit jaar is de belastingtransparantie onderzocht van 51 Nederlandse bedrijven en 65 beursgenoteerde bedrijven uit België, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en Zweden, die actief zijn in de financiële sector, de energiesector, de farmaceutische sector, de technologiesector en de consumentengoederensector. PwC heeft de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) voor het negende achtereenvolgende jaar ondersteund bij het uitvoeren van de Tax Transparency Benchmark.

Ook rapportage over ESG en belastingen

De benchmark geeft een score aan de bedrijven op basis van een vooraf gedefinieerde set criteria, waarbij rekening wordt gehouden met de belastingstrategie van een bedrijf, de impact van belasting op de bedrijfsvoering, belastingrisico's, risicobeheersing en assurance. Uiteindelijk wordt de winnaar van de benchmark bevestigd door een deskundige jury. Vorig jaar is de methodologie herzien om beter aan te sluiten bij de verwachtingen van stakeholders en de maatschappij en bij nieuwe belastingwetten en -regelgeving. Een van de belangrijkste wijzigingen is dat de criteria nu vereisen dat bedrijven rapporteren over duurzaamheid (ESG) en belastingen.

Best presterende bedrijven

Philips is de winnaar van de Tax Transparency Benchmark 2023. De jury prijst vooral de diepgang en kwaliteit van de belastingrapportage van Philips. De jury benoemt verder de uitgebreide country-by-country-rapportage, die expliciet is gekoppeld aan de GRI 207 Tax Standard en die informatie bevat over milieu- en sociale factoren. Verder prijst de jury Philips voor de duidelijke beschrijving van de rol die belastingen spelen binnen haar waardecreatiemodel.

Op de tweede plaats, met een score van 39 punten, staat NN Group. De jury is van mening dat NN Group duidelijk laat zien dat het de belastingen onder controle heeft. Na in totaal vier jaar op rij de benchmark te hebben aangevoerd, heeft NN Group nu de uitdaging om terug te keren naar de top. De jury prijst ook Repsol, de winnaar van vorig jaar, omdat Repsol opnieuw grote transparantie laat zien in haar belastingrapportage en 38 van de 40 punten scoort. Met deze score staat het bedrijf op de eerste plaats van de Europese bedrijven in de benchmark.

Bedrijven worden steeds transparanter

Hoewel de reikwijdte van de benchmark dit jaar verschilt van vorig jaar, illustreren de resultaten van de Tax Transparency Benchmark 2023 dat bedrijven opnieuw transparanter zijn geworden over hun belastingen. Meest opvallend is de stijging van de gemiddelde score van Nederlandse bedrijven die actief zijn in de financiële sector, van 55 naar 79 procent. Daarnaast is vooral de toename van bedrijven die ‘limited assurance’ geven op hun niet-financiële fiscale informatie bemoedigend: met dertig van de 116 bedrijven die dit doen in vergelijking met tien van de 103 vorig jaar.

Belastingen als integraal onderdeel van duurzaamheidsstrategie

Hoewel er ruimte is voor verbetering, laten bedrijven een serieuze vooruitgang zien in de rapportage over het verband tussen duurzaamheid (ESG) en belastingen. Er wordt ingegaan op de impact van belastingen op duurzaamheid en gerapporteerd over de rol van belastingen binnen het waardecreatiemodel. Met de introductie van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de fiscale rapportageverplichtingen die dit met zich mee kan brengen, bestaat de verwachting dat bedrijven de komende jaren verdere vooruitgang zullen boeken op dit gebied.

Hoe breng je fiscale transparantie naar hoger niveau?

Met de veranderende verwachtingen van verschillende stakeholders en de introductie van nieuwe regelgeving zoals de CSRD en Public CbCR, is het belangrijk om op de hoogte te blijven van alle relevante ontwikkelingen op het gebied van fiscale transparantie. Bij het werken aan fiscale transparantie van de rapportage, kunnen organisaties de onderstaande stappen nemen. Voor commissarissen en toezichthouders kunnen deze handreikingen fungeren als aandachtspunten voor het toezicht op de transparantie van het belastingbeleid:

1. Formuleer of herzie het fiscaal beleid en maak dat openbaar.
2. Geef inzicht in hoe het bedrijf belasting en belastingrapportage benadert door concrete voorbeelden te geven van de implementatie van de belastingstrategie.
3. Overweeg om de belastingrapportage af te stemmen op vrijwillige belastingstandaarden.
4. Ga in op de impact van de belastingaanpak op de duurzaamheidsstrategie.
5. Wees bewust van de link tussen de CSRD en belasting en bepaal of belasting een materieel onderwerp is.
6. Stem de rapportage over belastingen af met de transferpricingdocumentatie.
7. Analyseer de datavereisten van Public CbCR, Pillar 2 CbCR safe harbours en GRI 207-4 CbCR.
8. Ga dieper in op de fiscale risico's, fiscaal risicobeheer en het ‘tax control framework’.
9. Ga de dialoog aan met interne en externe belanghebbenden om uw belastingaanpak te verbeteren.

Vertrouwen opbouwen bij stakeholders

Deze stappen bieden de organisatie de mogelijkheid om vertrouwen op te bouwen bij de stakeholders en de betrokkenheid bij de maatschappij te tonen door transparant te zijn over de belastingstrategie. Voor commissarissen en toezichthouders ligt er een belangrijke rol om het thema in de boardroom op de agenda te zetten en toezicht te houden op de voortgang van de verbetering van fiscale transparantie.

Klik hier voor het downloaden van de Tax Transparency Benchmark 2023.

Lees ook:

Eindejaarstips - Goed voorbereid op 2024 - Actueel en publicaties - PwC (voor actuele fiscale tips en daarnaast overige tips en aandachtspunten voor uzelf en de organisatie. 

Wilt u zich alvast inlezen over de Corporate Sustainability Due Diligence Directive? Dat kan via deze link: 

De CSDDD: zorgplichten voor duurzaamheid - PwC