Verplichte kost voor commissarissen

Het jaarlijkse Commissarissen benchmarkonderzoek van Grant Thornton biedt veel leerstof, discussiemateriaal en een actuele kijk op hoe het commissariaat het eigen functioneren beziet. Een must read, aldus Jacques Gerards in zijn allerlaatste recensie voor Governance Update.   

Jaarlijks nemen ruim driehonderd commissarissen, toezichthouders, bestuurders en bestuurssecretarissen deel aan het Commissarissen benchmarkonderzoek van Grant Thornton, in 2018/2019 voor de tiende keer gehouden. Deels door een uitgebreide enquête in te vullen, deels door persoonlijke interviews. Dat levert dankzij de samenwerking met Finem, NCD,VTW, NVTZ, Governance University en FB-Ned en Topvrouwen.nl een representatief en actueel beeld op van het commissariaat.

Uitdagingen en dilemma’s

Zoals de laatste jaren gebruikelijk, worden de resultaten in deelrapporten gepubliceerd. Dit maal zijn het er twee. Het eerste meer algemene deel biedt vanuit de profielen van commissarissen of toezichthouders inzicht in het toekomstperspectief en de uitdagingen en dilemma’s die raden zien, in de agenda voor komend jaar en in het functioneren van raden van commissarissen/toezicht.

Dit inzicht wordt onder meer toegespitst op verander- en verbeterwensen en een vergelijking tussen het overall oordeel en de norm of ambitie. Tevens wordt de actualisering van doelstellingen en van strategie, alsmede de aanpassing van de profielen van de raden in beeld gebracht.

Wat de profielen betreft, wordt uitgebreid ingezoomd op de technische competenties van de raad en op de gevolgen die de digitale transformatie daarvoor heeft. Tot slot wordt naar de samenwerking binnen de raad en de samenwerking met het bestuur gekeken. Bij elk van deze onderwerpen biedt het rapport vragen voor discussie, bespiegelingen en kanttekeningen.

Verbeterpunten te langzaam opgepakt

Wanneer de resultaten van dit onderzoek langs die van eerdere commissarissen benchmarks gelegd worden, valt een consistentie in verbeterpunten op. Een fors deel ervan blijft terugkeren. De indruk wordt gewekt dat de verbeterpunten helder in beeld zijn en blijven, maar tegelijkertijd slechts langzaam (te langzaam?) tot werkelijke veranderingen leiden.

Het tweede deelrapport heeft de pakkende titel: Externe accountant  en internal auditor; met, naast of tegenover elkaar bij de RvC? Daarin komt na de bespreking van de informatievoorziening de ondersteuning van accountant en van de internal auditor als thema aan bod. Daarnaast is er ruimte in het rapport voor de positie van de secretaris van de raad en voor het gebruik van diensten van derden. Daarmee is het gehele palet van ondersteuningsmogelijkheden besproken. 

Remco kan beter werkgeverschapscommissie heten

Afsluitend wordt in dit deel de HR-dimensie van de raad van commissarissen behandeld. Begonnen wordt met de bespreking van de werkgeverschapsrol  van de raad, die veel meer inhoudt dan de naam van de remuneratiecommissie suggereert. De naam zou beter werkgeverschapscommissie kunnen zijn want die naam doet recht aan wat deze commissie aan taken en rollen te vervullen heeft. Vervolgens wordt de selectie van nieuwe commissarissen, toezichthouders en bestuurders, de evaluatie van het functioneren van raad en bestuur en het afscheid nemen van niet- of te weinig functionerende leden van de raad dan wel van het bestuur uitgewerkt.

Onderling bespreken

Evenals vorige jaren biedt dit onderzoeksrapport voor commissarissen en toezichthouders veel leerstof, discussiemateriaal en een actuele kijk op hoe het commissariaat het eigen functioneren beziet. Dit alles wordt op een toegankelijke manier gepresenteerd. Mijn advies is dan ook dit jaar wederom: lezen en onderling bespreken.

Commissarissen benchmarkonderzoek 2018/2019, Grant Thornton.

Auteurs Aalt Klaassen, Dirk-Jaap Klaassen, Oscar Toebosch en Herbert Rijken

Oud-NVTZ-directeur Jacques Gerards heeft in zijn hoedanigheid van directeur-eigenaar van Bureau Bestuurlijk Advies jarenlang de maandelijkse boekrecensie verzorgd voor Governance Update. We zijn Jacques als redactie zeer erkentelijk en willen bij zijn afscheid als recensent graag onze hartelijke dank uitspreken voor al zijn bijdragen aan de boekenrubriek.