SRD2-richtlijnen onvoldoende nageleefd

Slechts een beperkt aantal Nederlandse beursbedrijven voldoet volledig aan de intentie van de nieuwe SRD2-richtlijn. Het is een van de conclusies uit het EY-onderzoek naar de beloning van bestuurders in Nederland in 2019. Ook stijgen de lonen meer dan de gemiddelde cao-salarisverhogingen. Consultant bij EY People Advisory Services, Lennart Cox, vat het onderzoek samen en kijkt vooruit naar 2020. ‘Eerlijk, esthetisch en rechtvaardig.’

Het jaar 2019 was een bijzonder rapportagejaar vanwege de implementatie van SRD2 in de Nederlandse wet. Het doel van de SRD2-richtlijn (Shareholder Rights Directive) is het bevorderen van de langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders, door meer transparantie te eisen van bedrijven in het rapporteren van de beloning voor hun raad van bestuur en raad van commissarissen. Hoewel de impact van deze nieuwe wetgeving duidelijk zichtbaar is in de remuneratierapporten van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven, blijkt dat slechts een beperkt aantal bedrijven volledig voldoet aan de intentie van de nieuwe SRD2-richtlijn.

Pas toe of leg uit

Voordat SRD2 opgenomen werd in de wet, dienden beursgenoteerde bedrijven al de Nederlandse Corporate Governance Code toe te passen. Bedrijven konden echter van de Code afwijken door het ‘pas toe of leg uit’-principe, wat veelal dan ook gedaan werd. Toelichtingen waren helaas niet altijd even sterk en bedrijven hadden de vrijheid om losjes om te gaan met het begrip transparantie. Het ‘pas toe of leg uit’-principe is met de implementatie van SRD2 in de Nederlandse wet vervangen door ‘pas toe’ en zou ontoereikende toelichtingen daarmee moeten voorkomen.

Interpretatieverschillen

Vrij eenvoudig, toch? Helaas lijkt het lastiger te zijn dan verwacht. Het probleem is dat een aantal vereisten vanuit SRD2 gevoelig is voor interpretatie, vooral wanneer alleen de Nederlandse wetteksten in ogenschouw worden genomen. Vanuit de Europese Commissie zijn richtlijnen opgesteld waaraan een remuneratierapport zou moeten voldoen, maar deze zijn niet bindend en vooralsnog alleen gedeeld als conceptversie. Hoewel deze richtlijnen inhoudelijk houvast bieden, blijkt dat bedrijven op sommige onderdelen terughoudend zijn en nog niet in lijn met de intentie van SRD2 rapporteren.

Conclusies

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek dat door EY werd gedaan onder bestuurders van beurgenoteerde ondernemingen in Nederland (AEX, AMX en AScX), zijn:

• salarissen van raad van bestuur-leden zijn gemiddeld met 5,0% gestegen ten opzichte van 2018, wat aanzienlijker hoger is dan de gemiddelde cao-salarisverhoging binnen de private sector (2,4%);
• toepassen van de herziene Europese Shareholder Rights Directive (SRD2) valt nog niet mee en verdere hervormingen van zowel het beloningsbeleid als de rapportage over de toepassing  hiervan zijn nodig. Tijdens de aandeelhoudersvergaderingen in 2020 waren diverse bedrijven niet succesvol om beleidswijzigingen te realiseren:
• COVID-19 brengt veel vragen met zich mee voor het lopende jaar, waar meerdere bedrijven al hebben aangegeven geen bonussen uit te keren of (tijdelijke) salarisverlagingen door te voeren.

Vooruitzicht 2020

Vooruitkijkend op het restant van rapportagejaar 2020 is de verwachting dat remuneratiecommissies vooral bezig zullen zijn met het verder uitwerken van SRD2-richtlijnen, maar uiteraard ook met de gevolgen van COVID-19. Commissarissen dienen te kijken hoe ze structureel beleidswijzigingen kunnen realiseren, naast de druk om te overwegen salarisverlagingen door te voeren en geen bonussen uit te betalen. Hoe kan de remuneratiecommissie waarborgen dat bestuurders naar verantwoordelijkheid en prestatie beloond worden, zonder dat dit tot scheve gezichten leidt bij werknemers, aandeelhouders en de publieke opinie? Bij EY verwachten we dat de volgende onderwerpen op de agenda voor remuneratiecommissies in 2020 staan:

• verwerken van de adviserende stemming van aandeelhouders over het remuneratierapport 2019 in het volgende remuneratierapport;
• vaststellen van de benodigde toelichting in het remuneratierapport 2020 op basis van het nieuwe remuneratiebeleid;
• analyseren hoe andere bedrijven hebben voldaan aan de nieuwe SRD2-rapportagevereisten;
• evalueren van de impact van COVID-19 en mogelijke NOW-noodsteun op bonussen voor management board-leden.

Belonings-gevolgen COVID-19

Remuneratiecommissies hebben snel gereageerd op COVID-19. Tijdelijke salarisverlagingen tussen de 10% en 50% zijn al toegepast, variërend van 3 maanden tot zolang de COVID-19 maatregelen voortduren. Bonusuitbetalingen over het rapportagejaar 2019 hebben vrijwel allemaal plaatsgevonden, maar een aantal bedrijven heeft besloten geen bonus uit te keren over 2020. Zelfs als een dergelijk besluit niet is genomen, is de kans voor veel bedrijven klein dat doelstellingen die zijn vastgesteld voor de uitbraak van COVID-19 behaald kunnen worden. Bonussen zullen hierdoor al beperkt zijn, hoewel de raad van commissarissen vaak de discretionaire bevoegdheid heeft om bonusuitbetalingen aan te passen wanneer deze onredelijk worden geacht. Het is echter onwaarschijnlijk dat commissarissen hun discretionaire bevoegdheid zullen gebruiken om bonussen naar boven bij te stellen, gezien de maatschappelijke gevoeligheid van dergelijke beslissingen. Bedrijven die gebruik maken van de NOW-regeling zullen daarbij veelal niet eens bonussen mogen uitkeren aan hun bestuurders tot aan de aandeelhoudersvergadering van 2021. Dit is vooral van toepassing bij het tweede steunpakket zoals die gepubliceerd is op donderdag 25 juni, waar een dergelijk bonusverbod van toepassing is wanneer de overheidssteun ten minste €125.000 bedraagt.

Eerlijk, esthetisch en rechtvaardig

De remuneratiecommissie, maar ook de raad van commissarissen als geheel, heeft een belangrijke werkgeversrol te vervullen in 2020. Zoals een commissaris recentelijk stelde is het belangrijk om te handelen op een ‘eerlijke, ethische en rechtvaardige’ wijze. Dit is altijd het geval voor bestuurders en commissarissen, maar helemaal in een tijd waarin bedrijven afhankelijk zijn van overheidssteun om te overleven.

Download het hele document hier.