Mondiale vraagstukken vragen nieuwe blik op de werkelijkheid

Strategie

Hoe kunnen organisaties vraagstukken krijgen op een sterk veranderende wereld? Blair Sheppard, thought leader strategie en leiderschap van PwC, ging onlangs in gesprek met commissarissen over die vraag. Sheppard pleit voor een nieuw paradigma, gebaseerd op een sterke gerichtheid van bedrijven op hun lokale omgeving, andere indicatoren voor het meten van succes (in plaats alleen economische), een meer humane technologische ontwikkeling en nieuwe leiderschapsstijlen.

Terwijl de wereld blijft veranderen door megatrends zoals klimaatverandering, de mogelijkheden van technologie, demografische ontwikkelingen en economische en politieke machtsverschuivingen, worstelen overheden, organisaties en burgers met de vraag hoe ze moeten inspelen op deze ontwikkelingen en de gevolgen daarvan. COVID-19 heeft deze trends opnieuw zichtbaar gemaakt en tegelijkertijd verder verscherpt.

Vijf mondiale en urgente vraagstukken

Het is lastig om vat te krijgen op deze ontwikkelingen en hun gevolgen. ADAPT is een raamwerk dat de urgente, mondiale vraagstukken samenvat waarop overheden, bedrijven, organisaties en individuen de komende jaren een antwoord moeten vinden. Op basis daarvan kunnen acties worden geformuleerd.

De vijf ADAPT-ontwikkelingen en de uitdagingen voor organisaties:

  • Asymmetry - De kloof tussen arm en rijk wordt groter terwijl de middenklasse geleidelijk verdwijnt. Uitdaging: Erosie van het traditionele klantenbestand
  • Disruption - Technologie en klimaatverandering ontwrichten de manier waarop we leven en functioneren als individu, organisatie en maatschappij. Uitdaging: Digitale transformatie;
  • Age - De demografische druk op bedrijven, sociale instituties en de economie neemt toe. Uitdaging in vergrijzende landen: Veranderend behoeftepatroon bij klanten. Uitdaging in ‘jongere’ landen: Werkgelegenheid creëren voor jongvolwassenen en aan hun behoeften tegemoetkomen
  • Polarisation - De internationale consensus brokkelt af terwijl nationalisme en populisme groeien. Uitdaging: Lokale inbedding van de organisatie én mondiale synergie creëren;
  • Trust - Het vertrouwen in instituties en technologie neemt af. Uitdaging: Vertrouwen herstellen in het bedrijfsleven, in een wereld met een toenemende kritische bejegening en roep om transparantie.

Welke rol ligt er voor commissarissen?

Welke rol ligt hier voor commissarissen? Uit het ADAPT-raamwerk kunnen vragen worden afgeleid die toezichthouders kunnen stellen over de geschetste ontwikkelingen: is het bestuur zich bewust van deze mondiale vraagstukken, de impact ervan en de kansen en uitdagingen die deze met zich meebrengen voor de organisatie? Onlangs ging Blair Sheppard hierover nader in gesprek met commissarissen tijdens twee virtuele bijeenkomsten. Blair is wereldwijd leider op het gebied van strategie en leiderschap van PwC, emeritus hoogleraar en decaan van de Fuqua School of Business van Duke University in North Carolina en auteur van het onlangs verschenen boek Ten Years to Midnight.

Tijd voor oplossing vraagstukken beperkt

Volgens Sheppard zijn de geschetste mondiale vraagstukken urgent, is de tijd om ze op te lossen beperkt en vereist de aanpak een nieuwe blik op de werkelijkheid: ‘We kunnen niet de logica van de twintigste eeuw gebruiken om deze uitdagingen aan te gaan. Die logica heeft geleid tot een gestage verbetering van de levensstandaard in de hele wereld, maar heeft ook geleid tot de uitdagingen waar we nu mee geconfronteerd worden.’

Nieuwe leiderschapsstijl nodig

Sheppard is voorstander van local first, een economie die weliswaar de verbinding zoekt met de rest van de wereld, maar zich allereerst richt op het belang van de directe omgeving. Verder stelt hij dat er meer dan economische indicatoren als het bruto nationaal product nodig zijn om successen te meten. Hij pleit aanvullend voor een meer humane technologische ontwikkeling en nieuwe leiderschapsstijlen.

Oplossingsrichtingen voor bedrijven

Dat sluit naadloos aan op het ADAPT-raamwerk, dat oplossingsrichtingen aanreikt voor de geschetste vijf vraagstukken, zowel op het niveau van overheden, bedrijven als individuen. Het acroniem van het raamwerk bergt de oplossing eigenlijk al in zich: aanpassingsvermogen. Voor bedrijven houdt dat bijvoorbeeld het aanboren van nieuwe doelgroepen in, als compensatie voor het wegvallen van traditionele product-marktcombinaties: een gevolg van de toenemende kloof tussen arm en rijk en de erosie van het besteedbaar inkomen in de middenklasse. Net als het vinden van een antwoord op veranderende behoeftepatronen: mondiaal actieve bedrijven zullen in sommige delen van de wereld worden geconfronteerd met een vergrijzend klantenbestand en op andere continenten juist met de snel veranderende eisen van jonge doelgroepen. Bovendien moeten bedrijven in jonge economieën eerst banen scheppen om nieuwe afzetmarkten te creëren. Jongvolwassenen hebben anders immers geen geld om hun producten te kopen.

Verandering over de gehele linie

Lokale inbedding voor bedrijven wordt dan ook belangrijker dan ooit (Local first!): om te kunnen aansluiten op lokale culturen en een vertrouwensbasis te bouwen, te behouden of te herstellen, nu trust wereldwijd erodeert. Tegelijkertijd blijft het benutten van mondiale schaalvoordelen essentieel om ook in de toekomst concurrerend te blijven. Dwars door alle deze uitdagingen en oplossingen heen speelt de noodzaak van digitale transformatie om wendbaar te zijn, adequaat in te spelen op de veranderende dynamiek in de markt en businessmodellen voortdurend aan te passen. Alle vijf vraagstukken samen vragen volgens het ADAPT-raamwerk om verandering over de gehele linie, waarbij overheden zich richten op het bouwen van een bloeiende, duurzame en inclusieve samenleving, bedrijven op het opnieuw uitvinden van het businessmodel en individuen op een hernieuwde betekenis van het menszijn. Of zoals Sheppard zegt: een nieuwe blik op de werkelijkheid.  

Klik hier voor het volledige ADAPT-raamwerk.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jacobina Brinkman, managing partner Commissarissenontmoetingen PwC.