Meerderheid toezichthouders ziet meerwaarde accreditatie zorgbestuurders

Accreditatie draagt bij aan de professionele ontwikkeling en het reflectief vermogen van zorgbestuurders, volgens toezichthouders. Dit blijkt uit een enquête onder NVTZ-leden. Overigens moet een goede raad van toezicht ook zelf een oordeel kunnen vormen over de kwaliteit van de bestuurder.

Bestuurders in de zorg kunnen zich sinds 2014 laten accrediteren via het accreditatiesysteem van de NVZD, de beroepsvereniging van bestuurders in de zorg. Hiermee wil de NVZD een bijdrage leveren aan de professionalisering en de maatschappelijke legitimatie van het zorgbestuur. In het accreditatietraject wordt getoetst of bestuurders actief werken aan hun professionele ontwikkeling en of zij beschikken over zelfreflectief vermogen en het vermogen om deze reflectie om te zetten in gedrag en eventuele gedragsverandering. In het accreditatietraject verzamelt de bestuurder 360-gradenfeedback, stelt hij of zij een ontwikkelplan op en wordt een accreditatiegesprek met twee auditoren gevoerd. De auditoren geven op basis van deze informatie een advies aan de onafhankelijke accreditatiecommissie, die vervolgens al dan niet de accreditatie verleent.

Liever zelfregulering dan overheidssysteem  

Het accreditatiesysteem van de NVZD is ontwikkeld onder leiding van prof. dr. Kim Putters, in samenwerking met onder meer bestuurders, het ministerie van VWS, de vereniging van toezichthouders in zorg en welzijn (NVTZ) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). In een brief naar de leden (maart 2019) geeft NVZD-voorzitter Paul van der Heijden vier redenen waarom de NVZD belang hecht aan accreditatie van bestuurders. Naast de bijdrage aan de professionele ontwikkeling en legitimatie van bestuurders benoemt Van der Heijden bijvoorbeeld ook als reden dat zelfregulering te verkiezen is boven een systeem van de overheid.

Al meer dan driehonderd bestuurders

De afgelopen vijf jaar hebben meer dan driehonderd bestuurders het accreditatietraject doorlopen. In verband met de 360-gradenfeedback kunnen bestuurders pas opgaan voor accreditatie nadat zij een jaar werkzaam zijn als bestuurder in de huidige organisatie. Vanaf 1 januari 2020 is accreditatie een lidmaatschapsvereiste van de NVZD. Meer informatie over de accreditatie van zorgbestuurders is te vinden op de website de NVZD.

Accreditatie van bestuurders en werkgeversrol raden van toezicht

Een van de belangrijkste rollen van de raad van toezicht is de werkgeversfunctie naar de raad van bestuur. Het accreditatietraject en het daarbij horende accreditatiegesprek is dan ook geen functioneringsgesprek van de bestuurder, dat is voorbehouden aan de raad van toezicht. In het accreditatietraject wordt getoetst of de bestuurder voldoet aan de norm ten aanzien van zelfreflectief vermogen en professionele ontwikkeling. De Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ) staat positief tegenover het accreditatieprogramma voor zorgbestuurders en beveelt deelname hieraan van harte aan. Om een beeld te krijgen hoe raden van toezicht aankijken tegen accreditatie van zorgbestuurders, legde de NVTZ haar leden een aantal vragen voor over het accreditatieprogramma van de NVZD.

Resultaten enquête accreditatie van bestuurders onder toezichthouders

In de enquête van de NVTZ onder toezichthouders werd onder meer gevraagd naar de bekendheid met de accreditatie van zorgbestuurders en wat toezichthouders als toegevoegde waarde van deze accreditatie zien. De vragenlijst werd uitgezet in april 2019 en is door 628 toezichthouders ingevuld.

Ruim driekwart is bekend met accreditatietraject

De meeste toezichthouders die de vragenlijst invulden zijn bekend met het accreditatietraject voor zorgbestuurders (77,1%), zo kwam uit de enquête naar voren. Dat 22,9% aangaf hiermee niet bekend te zijn, kan mogelijk mede verklaard worden doordat een deel van de leden van de NVTZ welzijnsinstellingen betreft. Het accreditatieproject geldt enkel voor zorgbestuurders. Verder heeft 57,8% van de toezichthouders aan dat de bestuurders op wie zij toezicht houden zijn opgegaan voor accreditatie of daarmee bezig zijn.

Meerderheid ziet meerwaarde

Een grote meerderheid van de respondenten ziet meerwaarde in accreditatie voor zorgbestuurders. “Accreditatie draagt bij aan de professionele ontwikkeling van de bestuurder” wordt hierbij het meest genoemd als toegevoegde waarde (63,9%), gevolgd door “Accreditatie draagt bij aan het reflectief vermogen van de bestuurder” (55,7%), zie ook Figuur 1.

Figuur 1: Wat zien toezichthouders als meerwaarde van accreditatie voor zorgbestuurders? (meerdere antwoorden waren mogelijk)

Bezwaren tegen accreditatie

Er werd ook gevraagd naar bezwaren tegen accreditatie. Sommige toezichthouders noemen als bezwaar het creëren van bureaucratie of een systeemwereld en schijnzekerheid. Daarnaast wordt aangegeven dat accreditatie kostenverhogend zou werken en dat de grote tijdsinvestering als belastend wordt ervaren. Met betrekking tot hun eigen rol merken verschillende toezichthouders op dat een goede raad van toezicht zelf in staat moet zijn een oordeel te vormen over de kwaliteit van de bestuurder. De invulling van de professionele ontwikkeling van de bestuurder zou in overleg tussen de bestuurder en de raad van toezicht moeten plaatsvinden en accreditatie zou geen verplichtend karakter vanuit de NVZD moeten hebben.

Feedback wordt gebruikt voor doorontwikkeling accreditatiesysteem

De NVZD laat weten permanent aan de doorontwikkeling van het accreditatiesysteem te werken. Feedback van belanghouders heeft hierin een belangrijke plek, zo ook de feedback van toezichthouders.

Klik hier voor meer informatie.