Gids(je) voor omslag van klassiek naar proactief toezicht

Boekbespreking

In de compacte digitale uitgave Nieuw toezicht leiden de auteurs de lezer langs alle cruciale factoren om succesvol toezicht vorm, inhoud en werkelijke betekenis te geven, aldus recensent Jacques Gerards, Bureau Bestuurlijk Advies.

Auteurs Jan de Jonge en Harro Labrujere benaderen het toezicht en het toezicht houden in hun boek nu eens niet vanuit governancevereisten of vanuit de juridisch-bestuurlijke invalshoek met zijn verantwoordelijkheden, bevoegdheden, functies, taken en de daarbij horende aansprakelijkheid. Hun kijkrichting is de toezichthouder als persoon. Deze heeft te  maken met zichzelf en wil omgaan met de organisatie in zijn omgeving, met openheid van functioneren en met snelle veranderingen in een wereld, waarin de media een rol van belang spelen en al een oordeel vellen over het functioneren van het toezicht voordat dit gehoord is. Die drie factoren op zich maken vernieuwing van het toezicht al noodzakelijk.  

Verschillende brillen

De auteurs starten met de bril van de toezichthouder: waar kijkt hij naar en hoe kijkt hij ernaar? Dat kan met verschillende brillen. Bijvoorbeeld met een modelmatige bril of met een meer onbevangen waarneming, met een kijk naar een vertaalde werkelijkheid (de papieren versie) of rechtstreeks naar de werkelijkheid.

Toezicht = mensenwerk

Die keuze en de keuze in het dilemma ‘afstand versus nabijheid’, dat aansluitend besproken wordt, bepalen goeddeels de aanpak van het toezicht. Een derde factor in deze aanpak is het werken vanuit het besef dat toezicht mensenwerk is dat toeziet op mensenwerk.

Wat betekenen missie en waarden voor het toezicht?  

Dat de raad van toezicht een team moet vormen en de meerwaarde van diversiteit in het team inziet zijn de volgende twee factoren. Daarna worden uitgewerkt wat missie en waarden kunnen betekenen voor het toezicht, hoe de toezichthouder zich verhoudt tot vernieuwing en hoe deze kan omgaan met vertrouwen en met zijn verantwoordelijkheid. 

Noodzaak van zelfreflectie

Nadat besproken is wat de verandering van shareholders naar stakeholders betekent en dat het toezicht zoveel mogelijk informatie uit verschillende bronnen dient te organiseren, keren de auteurs terug naar de persoon van de toezichthouder. Ze wijzen op de noodzaak van zelfreflectie om te eindigen met wat dit alles teweeg moet brengen: de omslag van klassiek naar proactief toezicht.

In der Beschränkung zeigt zich erst der Meister

De digitale versie heet “boekje” nieuw toezicht, omdat de tekstomvang beperkt is. Desondanks weten de auteurs alle ertoe doende onderwerpen te behandelen: de rondgang die ze de lezers aanbieden komt langs alle cruciale factoren om succesvol toezicht vorm, inhoud en werkelijke betekenis te geven.

Jan de Jonge en Harro Labrujere, Nieuw toezicht. Een eigentijdse visie op de rol van de raad van toezicht.  

Klik hier voor het gratis downladen van het boekje.