Achtbaan

Adventure World Warschau heette het megalomane project waaraan installateur Imtech uiteindelijk (mede) ten onder ging. De (destijds) commissarissen van Imtech zijn inmiddels in hun eigen ‘adventure world’ beland. In een achtbaan van rechtszaken. Zeker geen Eftelingachtige droomvlucht, meer een python die giftig om zich heen bijt. Een ‘pretpark’ is dat zeker niet te noemen. Afgelopen week stond Imtech weer volop in het nieuws. Dit keer rondom verzekeraars en bestuurdersaansprakelijkheid. Wat is het geval? De commissarissen van Imtech hadden een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Zoals elke commissaris die wel heeft. De verzekering dekt normaliter (juridische) onkosten, mocht ‘een karretje in de achtbaan over de kop gaan’. Bij Imtech gebeurde dat, maar verzekeraar CNA weigerde de kosten door de commissarissen te betalen. Een complex verhaal dat voor de rechter belandde.

Meer partijen

Bij grote bedrijven is er –aangaande bestuurdersaansprakelijkheid - vaak sprake van een soort herverzekeren. Niet één partij verzekert de commissarissen, maar het risico wordt bij meerdere partijen ondergebracht en dus gespreid. Zo ook hier. Niet alleen CNA, ook Allianz, Liberty Mutal en AIG zitten in de deal. In het geval van Imtech, zo blijkt uit een reconstructie van onder meer De Volkskrant, FD en NRC, heeft AIG het eerste deel van de kosten van de commissarissen voor zijn rekening genomen. Die polis dekte de kosten van processen van ondermeer VEB en Deminor. Toen CNA de portemonnee moest trekken, AIG was door het afgesproken budget heen, ging het mis. CNA vond dat de commissarissen ‘opzettelijk hadden meegewerkt aan misleiding’ en maakte er een rechtszaak van.

Geen fraude

De rechtbank in Haarlem koos in de uitspraak de kant van de commissarissen. Het FD schrijft: ‘De Amerikaanse aansprakelijkheidsverzekeraar CNA heeft niet aangetoond dat drie in schadeclaims verwikkelde commissarissen van het failliete beursfonds Imtech betrokken waren bij fraude. De verzekeraar draait daarom op voor alle kosten die het drietal heeft gemaakt voor hun verweer. De verzekeraar moet op straffe van een dwangsom zelfs ook nog een voorschot van €100.000 uitkeren.’ Maar wie weet komen er nog wel Teeven-achtige bonnetjes naar voren die het leven van de commissarissen toch weer zwaar gaat maken. Het FD en de rechter preluderen daar ook al op. ‘Daarmee sluit de rechter niet uit dat de commissarissen straks mogelijk toch nog het nodige te verwijten valt. De opstelling van de commissarissen is stellig een relevant punt van nader onderzoek, maar beslist geen grond om hen op voorhand in de kou te laten staan.’ Maar de kans is zeer aannemelijk dat de achtbaan voor de commissarissen nog wel een ritje gaat maken. Edoch, vooralsnog zijn de commissarissen in het gelijk gesteld.

Algoritmes

Het is te hopen dat commissarissen een goede zomer hebben gehad en uitgerust aan hun nieuwe seizoen als toezichthouder beginnen. Want er zijn meer attracties waar de commissaris zo maar uit kan vallen. Neem de technologische ontwikkelingen. Blockchain, internet of things, A.I. algoritmes…. In hoeverre is de commissaris op de hoogte van deze ontwikkelingen en weet hij/zij daadwerkelijk waar het over gaat? Is de toezichthouder bestand tegen een Imtech-achtige claim op de bijstandsverzekering als bijvoorbeeld een bedrijf ten onder gaat aan falende algoritmes? Vraag maar aan Facebook hoe ingewikkeld die wereld is. PwC-accountants Mona de Boer  en Jeroen Goudsmid doen in het NRC dan misschien ook wel een goed appel. Ze pleten ervoor – al dan niet uit eigenbelang- om accountants algoritmes te laten controleren. De vraag die ze oproepen is ‘hoe betrouwbaar en eerlijke komen algoritmes tot stand? Voor jaarrekeningen van bedrijven bestaan er richtlijnen die definiëren waaraan die jaarrekeningen moeten voldoen. Zonder een vergelijkbaar referentiekader kunnen we algoritmes niet consistent evalueren’, aldus de PwC-accountants. ‘Als accountants algoritmes gaan controleren, vergroot dat het vertrouwen’, stellen de auteurs.

Adventure world

De technologische ontwikkelingen brengen toezichthouders komende jaren in een eigen adventure world. Een wereld die ze nog grotendeels moeten gaan ontginnen. Natuurlijk, commissarissen stellen kritische vragen. Natuurlijk, ze raadplegen ter voorbereiding op vergaderingen specialisten. Maar het Imtech-voorbeeld laat wel zien dat verzekeren lang niet altijd per definitie garanties biedt. Zeker niet als er internationale partijen aan het werk zijn en wetgeving ook internationaler wordt. Het pretpark van toezichthouden is lang gesloten. Toezicht houden is echt ‘adventure world’ geworden. Een rollercoaster waarbij je aan het einde van je termijn vaak blij moet zijn dat je zonder kleerscheuren weer beneden bent gekomen.