'Een grote raad geeft mensen de ruimte zich te verstoppen'

De portefeuille van...
Commissarissen over hun nieuwe toezichtfunctie

Naam, hoofdfunctie en leeftijd:

Frank van den Heuvel, Senior Public Affairs Advisor FMO, 51 jaar

Nieuwe toezichtfunctie:

Per 1 januari 2017 lid raad van commissarissen Saver nv, een afvalbedrijf in West-Brabant. Volgt per 1 juni de voorzitter van de raad op in die functie.

Bestaande portefeuille Frank van den heuvel toezicht- en bestuursfuncties:

Is momenteel voorzitter raad van commissarissen van ZLM Verzekeringen en lid raad van toezicht van Hogeschool Leiden. Heeft daarnaast enkele (bestuurs)functies in hockey, katholiek onderwijs en bij maatschappelijke organisaties.

 

Hoe hebt u uw nieuwe toezichtfunctie verkregen?

Ik werd gebeld door het Nationaal Register en heb vervolgens de procedure gevolgd in gesprekken met NR, directie, zittende RvC-leden en aandeelhouders.

Waarom heeft men u benaderd als/benoemd tot commissaris: welke toegevoegde waarde kunt u bieden?

Men zocht iemand die kennis heeft van de afvalsector en bewezen toezichtervaring. Daarnaast is van belang dat de nieuwe voorzitter gevoel heeft voor politiek-maatschappelijke verhoudingen. Dit omdat de aandeelhouders van Saver nv enkele gemeenten in West-Brabant zijn. Meer en meer is bij overheidsdeelnemingen de (voorzitter van de) raad de geleding die de governance tussen directie en publieke aandeelhouders moet bewaken en goed moet laten verlopen. Via mijn hoofdfunctie en verscheidene andere functies heb ik deze ervaring opgedaan binnen diverse overheidsdeelnemingen en in het politieke veld.

Waarom hebt u ja gezegd: wat trekt u aan in deze functie?

Ik heb onlangs mijn hoofdfunctie teruggebracht in tijd en wil meer tijd reserveren voor toezichtfuncties en schrijven en publiceren over governancevraagstukken. Juist de rol van de RvC bij overheidsdeelnemingen vormt  dan een interessant vraagstuk. Ook iets wat nog beter kan en moet.

Hebt u een due diligence uitgevoerd, alvorens de functie te aanvaarden en waaruit bestond deze?

Ik kende Saver, maar dan als buitenstaander. Ik heb me ingelezen via veel stukken. Dat is goed mogelijk, ook omdat veel onderwerpen en activiteiten van Saver terugkomen in publieke bijeenkomsten als gemeenteraden en media. Daarnaast heb ik diverse mensen rondom Saver en de sector informeel gebeld en gepolst.

Hoe hebt u zich ingewerkt?

Naast het leeswerk heb ik inmiddels ongeveer vijftien mensen van Saver gesproken. Mensen die op de relevante plekken zitten. Ik heb een halve dag een rondleiding gehad op het terrein van de onderneming. De komende weken spreek ik de aandeelhouder-wethouders van de aangesloten gemeenten. Graag wil ik dit jaar ook meedraaien in de operationele zaken van Saver.

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor de organisatie waarop u toezicht gaat houden en welke rol kan de RvC daarbij spelen?

Als gezegd: de RvC en als eerste speler de voorzitter moet de rolvastheid van de geledingen bewaken. Daarbij geldt dat de wethouders die in de aandeelhoudersvergadering zitten, deze rol moeten spelen en niet in de verleiding moeten komen zich te veel met de inhoud te bemoeien. De wethouders milieu/afval daarentegen zijn de klanten van Saver en moeten zich als zodanig opstellen. Ze mogen daarbij niet de aandeelhoudersrol gaan spelen, maar ook niet te veel op de executieve plek gaan zitten, want daarvoor hebben we de directie en de medewerkers. Dat kan lastig zijn, omdat wethouders, zowel de aandeelhouder- als de klantwethouder, aangesproken worden door gemeenteraad, burgers en anderen. Het is steeds zoeken naar de balans tussen maatschappelijke meerwaarde, in combinatie met een zakelijke organisatie (Saver is een bedrijf) en een werkende governance, geleid door rolvastheid.

Hoe past de nieuwe toezichtfunctie in de rest van uw portefeuille of bij uw hoofdfunctie?

Net als onderwijs (Hogeschool Leiden) en verzekeren (ZLM Verzekeringen) staan afval, milieu en een schone omgeving dichtbij mensen. Mijn hoofdfunctie, toezichtfuncties en andere nevenactiviteiten bevinden zich steeds in de driehoek overheid/politiek, privaat domein & maatschappij. Op dat gebied heb ik kennis en ervaring en kan ik toegevoegde waarde bieden.   

Hoe ‘Irrgang-proof’ is uw portefeuille: hoe gaat u om met het maximum van vijf commissariaten bij grote rechtspersonen?

Geen probleem. Ook omdat de rechtspersonen overzichtelijk zijn qua omvang en ik bij de twee andere toezichtfuncties respectievelijk ruim acht en vier jaar meedraai. Dus qua tijd moet dat lukken. Twee voorzitterschappen zijn goed te doen, mede omdat in beide raden ervaren collega-toezichthouders zitten.

Hoeveel tijd bent u in totaal kwijt aan uw toezichtportefeuille?

Dat is echt een lastige vraag. Ik heb er nu anderhalve dag per week voor gereserveerd en dat moet kunnen.

Wat moet u op het gebied van commissariaat of governance van het hart?

Ik ben een groot voorstander van een niet te grote raad van commissarissen of raad van toezicht. Wanneer de raad te groot is, ontstaat het risico dat mensen allemaal, geforceerd, hun zegje willen doen. Hierdoor duren vergaderingen te lang en kan de directie en raad of college van bestuur het gevoel hebben voor een overmacht te staan. Het spiegelbeeld is ook een risico: een grote raad geeft mensen de ruimte zich te verstoppen. Overkill en duikgedrag zijn de onwenselijke neveneffecten van een (te) grote raad. Beide zijn kenmerken van een onjuiste rolvervulling.